Bij de nek is de stand van het hoofd de belangrijkste factor voor de spanningen in de nek. Bij de rug is dat de stand van het bekken. Deze stand is weer afhankelijk van de positie van de benen. Er spelen echter meer factoren een rol, zoals de hardheid van het matras.
Verkeerde slaaphouding
De rug is minder gevoelig voor een verkeerde slaaphouding dan de nek. Toch zijn er ook hier enkele risicohoudingen:
Liggen op de buik
Bij het liggen op de buik staat de lage rug in een holle stand. Dit is vooral belastend als die houding langere tijd wordt ingenomen. Het slapen op de buik wordt al sterk afgeraden vanwege de belasting van de nek, maar is dus ook voor de rug niet goed. Als mensen toch op de buik slapen, dan kan een dik kussen onder de buik helpen om de holle stand van de rug wat te verminderen.
Schouders teveel naar voren
Tijdens het slapen op de zij of in de ¾ positie ligt de bovenliggende arm vaak vóór de onderliggende arm op het matras. Daarmee worden de schouders, veelal langdurig, in een positie naar voren getrokken. Dit is belastend voor het gebied tussen de schouderbladen.
Scharende benen
Als men in zijlig of in de 3/4 positie één been ver optrekt terwijl de andere gestrekt blijft liggen, dan verandert de stand van het bekken. Dit kan belastend zijn voor de lage rug, maar dat hoeft niet. De hardheid van het matras, de mate van het 'scharen' en de stand van de lage rug zijn daarbij van invloed. Voor een korte periode kan het liggen met geschaarde benen niet veel kwaad, voor een langere periode is het verstandig alert te zijn of dit leidt tot klachten. Probeer dit zonodig af te leren of te voorkomen door gebruik van een lichaamskussen.
Liggen op de rug
Bij het liggen op de rug komt, net als bij het liggen op de buik, de lage rug in een holle stand te staan. Dit is vooral het geval bij een hard matras, waarover hieronder meer.
De 3/4-positie
De ¾ positie leidt niet snel tot lage rugklachten. Dat komt omdat het deel tussen bekken en schouders in min of meer dezelfde mate naar voren draait. De wervels bewegen daardoor maar weinig ten opzichte van elkaar. De hoge rug loopt wel risico als de bovenste arm te ver naar voren wordt gelegd (zie ook hierboven bij 'schouders te ver naar voren').
Voor mensen met klachten in de bekkengewrichten, bijvoorbeeld bij bekkeninstabiliteit, kan de 3/4 positie wel erg belastend zijn.
Verkeerde bedbodem/matras
Een matras moet samen bekeken worden met de bedbodem. Het gaat om het effect van de combinatie. Zo'n combinatie matras & bedbodem is niet gauw te zacht. Althans, dit veroorzaakt niet gauw klachten in de rug. Alleen bij het slapen op de buik is een zachte combinatie niet goed, maar buiklig wordt om diverse redenen afgeraden dus daar hoeft geen rekening mee gehouden te worden. Een te harde combinatie kan wel kwaad: dit leidt zowel in ruglig als in zijlig tot een groter risico op het ontstaan of verergeren van rugklachten:
Op een zacht matras zakt de romp meer in het matras dan op een hard matras. De benen liggen dan relatief wat hoger ten opzichte van de romp. Het gevolg is dat het bekken minder scheef getrokken wordt en er minder zijwaartse spanningen ontstaan in de lage rug dan op een hard matras.
Bij vrouwen is het verschil in heupbreedte en taille meestal groter dan bij mannen. Daarom zijn zij vaak beter af met een nog wat zachtere combinatie dan mannen.
